Toprak Analizi İçin Toprak Örneği Nasıl Alınır ?


TOPRAK ANALİZİ NEDİR? NİÇİN YAPILIR?

Toprak analizi, belli bir tarla toprağının gübre ve kireç ihtiyacını ortaya koyan bir metottur. Belirli bir tarlayı temsil eden toprak örneği, laboratuarlarda analiz edilerek içerisindeki bitki besin maddelerinin
miktarları bulunur. Böylece ekilen bitkinin iyi mahsul vermesi için hangi gübrelerin verileceği ortaya konur.

Toprağımızı analiz ettirmeden önce gübreleme yaparsak büyük hataya düşeriz.  

  • Gereğinden fazla gübre kullanılır, fazla gübre toprağa ve bitkiye zarar verir.
  •  İhtiyaçtan daha az gübre kullanılır, üründe azalma olur.
  •  Yanlış cins gübre kullanılır, bu da ürüne ve toprağa zarar verir
  • Gübreyi uygun zamanda şekilde vermezsek istenilen miktarda ürün alamayız.
  •  Yetiştirilecek ürünün cinsi doğru olarak tayin edilemez.

 İşte bu gibi hatalara düşülünce de gübreden beklenilen faydalar sağlanamaz.
Bu nedenle  GÜBRE KULLANMADAN ÖNCE MUTLAKA TOPRAK ANALİZİ YAPILMALIDIR.

TOPRAK ÖRNEKLERİ NERELERDEN ALINMAZ?

  • Önceden gübre veya kireç atılmış yerlerden,
  • Hayvan gübresi yığılan yerlerden,
  • Harman yeri ve hayvan yatmış yerlerden,
  • Sap, kök ve yabani otların yakıldığı kısımlardan,
  • Tarlanın çukur ve tümsek yerlerinden, tarla hudutları ve yakınlarından,
  • Ağaç altlarından, dere, orman, su arkı ve yollara yakın kısımlardan,
  • Sıraya gübreli ekim yapılan mahsullerde sıra üstlerinden 

toprak örnekleri alınmaz.

TOPRAK ÖRNEĞİ NERELERDEN ALINIR?

Aynı tarla içinde aşağıda belirtilen değişiklikleri gösteren yerler varsa her alan için ayrı ayrı toprak örneği alınır.
1. RENK (Aynı tarladaki koyu, açık gri, gri, kırmızı vs. gibi renk farklılıklarının bulunduğu yerlerden)
2. EĞİM (Taban ve yamaçta bulunan yerler) 3. YÖN (Kuzey, güney, doğu, batı kısımları)
4. TOPRAĞIN BÜNYESİ (Kumlu, tınlı, killi vs.)

5. TOPRAĞIN DERİNLİĞİ (Derin, orta ve yufka)
6. TABİİ BİTKİLER (Otlu, otsuz vs.)
7. VERİM FARKI (Değişik cins ve miktarlarda ürün kaldırılan kısımlar)
8. GÜBRE FARKI (Değişik gübreleme yapılan yerler ve gübresiz kısımlar)
9. TOPRAK İŞLEME FARKLILIĞI (Değişik toprak işleme, farklı çapalanan ve sulanan kısımlar)

TOPRAK ÖRNEKLERİ NE ZAMAN ALINMALIDIR ???

Toprak örnekleri ekimden veya gübre kullanım tarihinden 1.5-2 ay önce alınmalıdır.

Numune alınan toprak tavda olmalı; çok kuru, yağışlı ve donlu dönemlerde numune alınmamalıdır. 
Tarla bitkileri için her ekim döneminden önce toprak örneği alınarak tahlil ettirilir.

Çok yıllıklarda ise, aynı arazi için birkaç yılda bir(4-5 yıl) toprak örneği alınarak tahlil yaptırılabilir.

TOPRAK ÖRNEĞİ NE İLE VE NASIL ALINIR?

1- Bel küreği, toprak burgusu veya toprak sondası gibi aletler,
2- Plastik kova, etiket, bilgi formu, naylon torba ve kurşun kalem gibi yardımcı malzeme

Örnek almak için birçok aletler kullanılabilir. En kullanışlı olanlar toprak burgusu ve sondasıdır.  Bu aletlerin bulunmadığı hallerde toprak örneğin bahçe küreği (bel) ile alınabilir.

Toprak örnekleri bahçe, tarla veya seranın genişlik ve genel durumuna göre S, U veya Z şeklinde dolaşılarak alınmalı.

Tarlada önemli değişiklikler gösteren yerler ayrı birer kısım olarak kabul edilir.
Bu kısımların her birinden ayrı ayrı birer karışık örnek alınmalıdır. 

Örnek alınacak yerler işaretlendikten sonra, bu noktalardaki otlar çapa ve kazma ile toprak kaldırılmadan temizlenir. “V” şeklinde çukurlar açılır

Çukurun yan duvarından bel küreği ile önce 0–30 (veya 0–20) cm derinlikten 2–3 parmak kalınlığında toprak dilimi alınır.
Temiz bir plastik kova içine konur.

Sonra 30–60 (veya 20–40) cm derinlikten aynı şekilde toprak dilimi alınır.
Başka bir plastik kovaya konur.

Belirlenen diğer noktalardan da örnekler alınır. Aynı derinliğe ait topraklar bir araya toplanır. İçindeki taş, bitki, artıkları temizlenir. Kesekler el ile mümkün olduğunca ezilir.


Yaklaşık 1–1,5 kg kadarı naylon (tercihen) veya bez torbaya doldurulur ve ağzı bağlanır.
Kurşun kalem ile “örneğin alındığı tarlayı veya arazi sahibinin adını, örneğin alındığı tarih, yer ve numuneyi alanın adı” belirten iki adet etiket yazılarak biri torbanın içine atılır. Diğeri torbanın ağzına bağlanır. 

NUMUNE ETİKET ÖRNEĞİ




LABORATUVARA NUMUNE GÖNDERİM FORMU

MEYVE BAHÇELERİ VE TARLALARDAN ÖRNEK ALINACAK YERLER VE DERİNLİKLER

Meyve bahçelerinde

Numune, ağaç taç izdüşümünden, bağ alanında ise kök aksamına yakın sıra aralarından bahçe veya bağı temsil edecek sayıda alınmalı ve kök seviyesine inilmelidir.
Bunun için bağ ve meyve bahçelerinin gübrelenmesinde tesis yılında  0-20 cm, 20-40 cm, 40-60 cm;
tesisten sonra ise hiç değilse  0-20 cm, 20-40 cm derinlikten numune alınır;
En az 6 en fazla 20 değişik yerden alınmalıdır
Aynı derinlikten alınan numuneler karıştırılarak her bir derinlikten elde edilen karışımdan 1'er kg kadar toprak bez ya da naylon torbalara konulup, yıllık bitkilerde olduğu gibi etiketlenerek tahlile gönderilir. 
Ağacın cins ve yaşına göre bu derinlikler artırılıp azaltılabilir.

Tarla Bitkileri ve Sebzeler : 

Bunun için toprak yüzeyindeki bitki artıkları el veya kürekle hafifçe temizlenir ve V şeklinde çukur açılır, çukurun düzgün tarafından takriben 3-4 cm kalınlığında 30 cm'lik toprak dilimi, üst toprak atılmadan alınır.

Numunelerin toplanmasında ve karıştırılmasında metal ya da galvenize kova yerine plastik kovalar kullanılmalıdır.

Tarlanın büyüklüğüne göre 10-15 yerden araziyi temsil edecek şekilde alınan toprakların tamamı temiz bir bez veya naylon üzerine serilir, iyice karıştırılır, kesekleri ezilir, bitki ve taş parçaları ayıklanır.

Daha sonra bu karışımdan 1 kg kadar toprak temiz bir torbaya konulur, üzerine gerekli bilgileri yazılan 2 etiketten biri torbanın içine diğeri torbanın ağzına bağlanarak tahlil için laboratuara gönderilir. 

Ancak numunenin naylon poşete konulması halinde fazla nemin uçması ve etiketin zarar görmemesi için birkaç yerinden delik açmaya ve ayrıca etiket bilgilerinin silinme riskine karşı kurşun kalemle yazılmasına itina gösterilmelidir.

Kaynakça;

Yorumlar